We współczesnej nauce, antykoncepcja jest pojęciem, do którego powszechnie zalicza się wszelkie metody kontroli urodzeń. Obok metod barierowych, chemicznych i hormonalnych, na równi stawia się środki antynidacyjne (wczesnoporonne), wkładkę wewnątrzmaciczną, stosunek przerywany, sterylizację kobiet i mężczyzn, a nawet preparaty poronne tj. RU-486, służący do przeprowadzenia aborcji farmakologicznej. Literatura wśród metod antykoncepcyjnych, wymienia także kastrację, która polega na usunięciu lub zniszczeniu gruczołów płciowych drogą operacyjną. Do metod antykoncepcyjnych nie zalicza się natomiast metod naturalnej regulacji poczęć.
Konsekwencje stosowania antykoncepcji
Konsekwencje stosowania sztucznej regulacji poczęć obserwowane są w sferze społecznej, moralnej i etycznej. Promocja antykoncepcji oraz przekonanie o słuszności i potrzebie jej stosowania, w sposób szczególny dotyka życia małżeńskiego i rodzinnego, wpływając na jakość wzajemnych więzi wewnątrzrodzinnych. Przyjęcie postawy antykoncepcyjnej wiąże się najczęściej z negatywnymi konsekwencjami dla małżonków, choć wśród zwolenników metod antykoncepcyjnych, czy niektórych lekarzy ginekologów pojawiają się głosy podkreślające, przyjazne oddziaływanie sztucznych metod na życie człowieka.
W pierwszej kolejności stosowanie antykoncepcji przekłada się na jakość więzi religijno-moralnej w małżeństwie. Płciowość przeżywana jest w oderwaniu od duchowej sfery, przez co zostaje podporządkowana pożądliwości. Stosując antykoncepcję, człowiek pozbawia się nie tylko chrześcijańskich, ale także ludzkich wartości, tj. wolność, miłość, szacunek, odpowiedzialność.. Antykoncepcja jest zatem przeszkodą do integralnego rozwoju człowieka. Może wpływać niszcząco na więź duchową w małżeństwie. Wywołuje konflikt wobec Boga, rozdzielając naturę aktu małżeńskiego. Powoduje także konflikt wobec miłości małżeńskiej oraz całkowitego daru z siebie. Manipulacja poczęciem stoi w sprzeczności z wartością ludzkiego życia, rozrywając to, co z natury niezależne od człowieka prowadzi do wzajemnego użycia. Małżonkowie na wzór Boga chcą decydować o istnieniu osoby ludzkiej, gdy samowolnie działają przeciwko naturze. Stosując antykoncepcję, sprzeciwiają się woli Bożej. Antykoncepcja rozrywa sens jednoczący i prokreacyjny aktu małżeńskiego, narusza jego wewnętrzną jedność. Z moralnego punktu widzenia stosowanie środków antykoncepcyjnych (szczególnie tych, które wykazują właściwości wczesnoporonne), obciążają współżycie małżeńskie winą, narażając poczęte już dziecko na uśmiercenie.
Przez stosowanie sztucznych metod regulacji poczęć małżonkowie odrzucają płodność, która z kolei może wpływać na wzajemne relacje między nimi. W efekcie realizacja płodności w małżeństwie staje się przyczyną konfliktów między mężem i żoną, co z kolei może uniemożliwiać trwałe budowanie więzi z drugim człowiekiem.
Medycyna wobec stosowania antykoncepcji
Stosowanie antykoncepcji ma przede wszystkim konsekwencje zdrowotne, co ostatecznie może przekładać się na trudności w ramach więzi prokreacyjnej. W środowiskach medycznych panuje jednak przekonanie, że skuteczne planowanie rodziny zależy od rozwoju metod antykoncepcyjnych. Jako pozytywną wartość zdrowotną podaje się stosowanie dopochwowych lub przezskórnych środków antykoncepcyjnych, które w swoim działaniu omijają przejście przez wątrobę oraz nie wpływają na krzepnięcie krwi. Jednak każda stosowana metoda antykoncepcyjna niesie ryzyko zdrowotne.
Stosowanie antykoncepcji przez małżonków może również przekładać się na ich więzi z dziećmi. Aspekt zdrowotny stosowania antykoncepcji wpływa na wszystkich członków rodziny. Dotyka kobiet, mężczyzn oraz ich dzieci. Brak miłości, przejawiający się w używaniu drugiej osoby prowadzi do apatii, zmęczenia, rozdrażnienia i wybuchowości oraz zmian nastroju. Odnotowuje się także przypadki zaburzeń osobowości. Wśród negatywnych skutków stosowania metod antykoncepcyjnych, medycyna wymienia różnorodne powikłania i choroby. Negatywne skutki antykoncepcji obserwowane są ogólnoustrojowo i wynikają z agresywnego ingerowania w hormony kobiece, gospodarkę wodną oraz metabolizm lipidów. Światowa Organizacja Zdrowia WHO wymienia antykoncepcję hormonalną w najwyższej grupie ryzyka chorób nowotworowych, obok azbestu, papierosów oraz substancji promieniotwórczych. U kobiet stosujących doustne środki antykoncepcyjne, odnotowuje się podwyższone ciśnienie tętnicze krwi, choroby naczyń, choroby zatorowo-zakrzepowe, zawały serca oraz podwyższone próby wątrobowe i procesy zapalne ścian przewodu pokarmowego czy zmianę gęstości kości. W grupie kobiet stosujących antykoncepcję doustną, najczęstszymi powikłaniami są także: nudności i wymioty, krwawienia, bóle głowy, przybór masy ciała oraz zmiany skórne.
Małżonkowie stosujący antykoncepcję mogą doświadczać także trudności w ramach więzi seksualnej, które są wynikiem pojawiających się problemów zdrowotnych u kobiet na skutek stosowania antykoncepcji hormonalnej. Jest ona najbardziej skuteczna wśród sztucznych metod regulacji poczęć, jednak przynosi poważne straty zdrowotne. Pojawiają się i nasilają różnorodne infekcje dróg rodnych u kobiet, prowadzące w konsekwencji do niepłodności, co z kolei może uniemożliwić zaistnienie więzi rodzicielskiej i wychowawczej.
Użytkownicy metod antykoncepcyjnych mogą być ponadto narażeni na osłabienie więzi uczuciowej. Stosowanie prezerwatywy uniemożliwia dobroczynne działanie męskiego nasienia na ustrój kobiety, a także prowadzi do oziębłości obojga partnerów. Obniżenie libido (pociągu płciowego), jest jedną z pośrednich konsekwencji ubocznych, stosowania doustnej antykoncepcji.
Działanie środków antykoncepcyjnych ma charakter patogenetyczny, ponieważ uszkadzają prawidłowe czynności ustroju kobiecego, podczas gdy płodność jest oznaką zdrowia, a nie chorobą. Należy również podkreślić, że zastosowana pigułka „dzień po” ma działanie antykoncepcyjne jedynie wtedy, kiedy w cyklu miesiączkowym kobiety nie wystąpiła jeszcze owulacja. W przeciwnym razie, gdy dochodzi do poczęcia dziecka, pigułka wykazuje działanie wczesnoporonne. Nie można wówczas mówić o istnieniu więzi prokreacyjnej w małżeństwie.
Psychologia małżeństwa i rodziny wobec antykoncepcji
Psychiczna szkodliwość antykoncepcji widoczna jest w wielu obszarach życia małżeńskiego i rodzinnego. W pierwszej kolejności dotyka więzi miłości i więzi seksualnej w małżeństwie. Stosowanie antykoncepcji wielokrotnie związane jest z lękiem przed nieplanowanym poczęciem dziecka. W małżonkach rodzi się wówczas postawa antykoncepcyjna. Niechęć wobec rezygnacji z pożycia małżeńskiego dla przyjemności, jednocześnie połączona z lękiem, wpływa negatywnie na relacje małżeńskie. Oddala również małżonków od siebie w ramach więzi prokreacyjnej. Jednocześnie, zostaje zagrożona więź uczuciowa. Lękowe tło intymnej sytuacji związanej z aktem seksualnym w małżeństwie, prowadzi do: reakcji nerwicowych u męża i żony, niechęci kobiety wobec mężczyzny, oziębłości seksualnej, a nawet wstrętu fizycznego. Powoduje zaostrzenie występujących już konfliktów małżeńskich.
Brak więzi prokreacyjnej wynika, z braku akceptacji dla potencjalnego macierzyństwa i ojcostwa, prowadzi do degradacji psychoseksualnej małżonków oraz frustracji więzi. Natręctwo poszukiwań doznań seksualnych nie ma charakteru więziotwórczego, gdyż małżonkowie nie akceptują siebie w pełni swego człowieczeństwa. Odrzucenie płciowości staje się protestem wobec prawdziwej i pełnej miłości małżeńskiej. Antykoncepcja staje się określonym sposobem postępowania małżeństwa w dziedzinie życia seksualnego, w ramach którego małżonkowie utrzymują jedność więzi małżeńskiej, zmieniając celowo działanie ustrojów lub zachowań w czasie stosunku seksualnego w celu uniknięcia poczęcia. Odrzucają zatem więź prokreacyjną, a ich akt małżeński zostaje przekształcony jedynie, w czysto biologiczną potrzebę, poprzez sprowadzenie go do poziomu genitalnego. Niszczenie więzi prokreacyjnej może być osłabiające także dla pozostałych więzi w małżeństwie i rodzinie. Więzi małżeńskie zostają zranione, ponieważ w zbliżeniu małżeńskim, brakuje prawdziwej wolności względem doznań seksualnych. Małżonkowie stają się niewolnikami pożądliwości oraz seksualnych zachcianek. Jednocześnie wyrzekają się nad nimi władzy.
Działania seksualne małżonków podejmowane są często niezależnie od więzi emocjonalnej, co niekorzystnie wpływa na atmosferę rodzinną. Antykoncepcja staje się więc zagrożeniem nie tylko dla relacji małżeńskiej, ale również dla mogącego począć się dziecka, wobec którego potencjalni rodzice przyjmują postawę wrogości. Staje się anty-planem i anty-projektem na życie. Postawa antykoncepcyjna ukierunkowuje często na postawę aborcyjną, której powodem jest zawodność technik sztucznej regulacji poczęć. Małżeńska odpowiedzialność w małżeńskim zjednoczeniu mężczyzny i kobiety, które dokonuje się poprzez akt małżeński, powinna rozciągać się zarówno na samych małżonków, jak i na ich dziecko.
*
Działania i metody antykoncepcyjne stanowią nie tylko zagrożenie dla małżeństw i rodzin, ale także dla całych społeczności. W obszarze rodziny, szeroki zasięg sztucznej regulacji poczęć, dotyka przede wszystkim takich więzi, jak: emocjonalna, seksualno-prokreacyjna, wychowawcza, religijno-moralna oraz ekonomiczno-gospodarcza. Jednocześnie degradacyjny wpływ działań antykoncepcyjnych na więzi małżeńsko-rodzinne, przyczynia się do występowania na masową skalę, wielu negatywnych zjawisk społecznych.