Pierwsza niedziela po Bożym Narodzeniu obchodzona jest w Kościele rzymskokatolickim jako Niedziela Świętej Rodziny z Nazaretu. Święto to zaczęto obchodzić w różnych krajach od XVIII wieku. Zatwierdził je papież Leon XIII, który napisał:
„Pod opieką Najświętszej Matki i św. Józefa w zupełnym ukryciu wychowywał się Jezus, Słońce sprawiedliwości, zanim swym blaskiem oświecił narody. Niewątpliwie jaśniała w tej Rodzinie wzajemna miłość, świętość obyczajów i pobożne ćwiczenia – jednym słowem wszystko, co rodzinę może uszlachetnić i ozdobić, aby dać na wzór naszym czasom”.
Leon XIII był też pierwszym papieżem, który wskazał na małżeństwo jako miejsce uświęcenia. Papież Benedykt XV (+ 1922) rozszerzył święto Świętej Rodziny na cały Kościół. Naśladowanie Świętej Rodziny daje rodzinom wiele korzyści duchowych tj. postęp w miłosierdziu, świętość obyczajów, atmosferę pobożności.
Biskupi polscy w Liście do wiernych z dnia 23 października 1968 roku pisali: „Dziś ma miejsce święto przedziwne; nie święto Pańskie ani Matki Najświętszej, ani jednego ze świętych, ale święto Rodziny. O niej teraz usłyszymy w tekstach Mszy świętej, o niej dziś mówi cała liturgia Kościoła. Jest to święto Najświętszej Rodziny – ale jednocześnie święto każdej rodziny. Bo słowo «rodzina» jest imieniem wspólnym Najświętszej Rodziny z Nazaretu i każdej rodziny. Każda też rodzina podobnie jak Rodzina Nazaretańska jest pomysłem Ojca niebieskiego i do każdej zaprosił się na stałe Syn Boży. Każda rodzina pochodzi od Boga i do Boga prowadzi”.
Pismo Święte Nowego Testamentu wielokrotnie wspomina Świętą Rodzinę:
- Zwiastowanie narodzenia Pana Jezusa (Łk 1, 26-38)
- Nawiedzenie św. Elżbiety (Łk 1, 39-56)
- Objawienie św. Józefowi przez Anioła tajemnicy wcielenia (Mt 1, 18-25)
- Narodzenie Pana Jezusa (Łk 2, 1-20)
- Nadanie imienia Jezusowi (Łk 2, 21)
- Oczyszczenie Maryi i ofiarowanie Pana Jezusa (Łk 2, 22-38)
- Pokłon mędrców (Mt 2, 1-12)
- Ucieczka do Egiptu (Mt 2, 13-15)
- Powrót z Egiptu (Mt 2, 19-21; Łk 2, 39-40)
- Znalezienie Pana Jezusa w świątyni (Łk 2, 41-50)
- Życie ukryte w Nazarecie (Łk 2, 51-52).
Święta Rodzina sprawdzonym wzorem
Współcześnie obserwuje się niekorzystne zmiany dotyczące małżeństwa i rodziny. Z jednej strony pokazuje się tradycyjną rodzinę, opartą na sakramentalnym związku mężczyzny i kobiety, a z drugiej rodziny patchworkowe, w których jedno z małżonków jest po rozwodzie albo oboje zakładają nowe związki, opiekując się dziećmi z poprzedniego małżeństwa i tymi, które narodziły się z nowej relacji. Do tego dochodzą rodziny rozbite czy pary żyjące w związkach nieformalnych. Poważnym zagrożeniem jest także lansowanie związków jednopłciowych z prawem do wychowywania przyznanych im przez państwo dzieci, co stanowi jeden z postulatów ideologii gender.
Święta Rodzina pokazuje, że rodzina oparta na Bożym prawie jest gwarantem życia dobrego i udanego. Maryja i Józef, całkowicie zdając się na Boga, przetrwali trudne próby i wyszli z nich umocnieni. Będąc wierni Bogu we wszystkim, pozostali wierni sobie i zadaniu, którego się podjęli. Jezus widział, jak bardzo się kochali. To wszystko jednoczyło całą rodzinę. Znakomicie przedstawia to obraz Świętej Rodziny z Kalisza. Jezus stoi pośrodku, trzymając za ręce Matkę i opiekuna Józefa. Ich spuszczony wzrok oznacza, że dają się ufnie prowadzić Synowi. Ten przykład pokazuje, że małżeństwa, które pozwalają się prowadzić Bogu żyją szczęśliwie.
Pełne zaufanie
Życie Świętej Rodziny nie było łatwe. Bóg doświadczał ich od początku, ale też prowadził i wspierał. Maryja i Józef mieli pewność, że nie są sami. Z jednej strony doświadczali miłości Boga, a z drugiej sami odpowiadali na Jego miłość miłością, wiernością i zaufaniem. Jak każde narzeczeństwo Maryja i Józef mieli swoje marzenia i plany życiowe. Jednak Bóg niespodziewanie wkroczył w ich życie, nadając ich przyszłemu małżeństwu i rodzinie całkiem nowy, nadprzyrodzony wymiar. Po Zwiastowaniu oparli wszystko na Bogu i nie zawiedli się. Są przykładem dla wszystkich małżeństw, aby w pełni powierzyć swoje małżeństwo i rodzinę Panu Bogu.
Józef jako mąż i ojciec
Podczas ucieczki do Egiptu Święta Rodzina stanęła w obliczu wielu zagrożeń. Józef, głowa rodziny, okazał się mężczyzną odpowiedzialnym. Posłuszny Bogu wziął na siebie ciężar wyzwania i tych, których kochał, ochronił przed śmiertelnym niebezpieczeństwem. Gotów był za nich oddać życie. Spełnił się jako małżonek i ojciec. W Nazarecie Józef, pracując jako cieśla, dał bliskim nie tylko poczucie stabilizacji materialnej i pewność jutra, ale także niezawodną miłość. Jezus, Maryja i Józef byli na siebie otwarci. Matka szła za Synem, by Mu służyć, Józef służył Jezusowi przez przykład życia prostego i uczciwego. Jezus odwzajemniał miłość Matki i przybranego ojca. To, w jaki sposób przeżywali trudy życia, stawało się „dowodem” bezgranicznej ufności i miłości do Ojca. Byli Bogu posłuszni do końca.
Jak w Nazarecie
Iwona i Jan Zielińscy mają ośmioro dzieci. Jan utrzymuje całą rodzinę, Iwona zajmuje się dziećmi. Jest między nimi głęboka więź, co – jak twierdzą – ma zasadnicze znaczenie dla dzieci. Każde dziecko przyjmowali jako dar od Boga – bo skoro są, to znaczy, że Bóg ma w tym swój plan. Wszystkie dzieci bardzo kochają, do każdego podchodzą indywidualnie, bo każde jest przecież inne. Rozmawiają z nimi, uczą je sprzątać, wykonywać obowiązki. Niedzielę spędzają razem. Czytają wówczas wspólnie Pismo Święte, rozmawiają o tym, co przeżyli w ciągu tygodnia. Między małżonkami zdarzają się także nieporozumienia. Pewnego razu -jak wspominają – podczas przygotowywania wspólnego posiłku doszło między nimi do kłótni, trzaskały drzwi. Nagle – jak mówią – spłynęła na nich łaska przebaczenia, wrócił między nich Jezus. Innym razem brakło pieniędzy na święta. Martwili się. Z pomocą przyszli znajomi. Znalazły się nawet prezenty dla dzieci. Zgodnie mówią, że dla swoich dzieci chcieliby przede wszystkim tego, żeby wierzyły w Boga. Sami starają się dojrzewać do bycia małżonkami i rodzicami, pracują nad tym. Widzą w życiu działanie Boga. Kiedyś obcy ludzie podarowali im samochód, inni pomogli w kupnie mieszkania. – Najważniejsze, żeby nie stracić pełnego zaufania do Boga – wyznają małżonkowie.
*
Konferencja Episkopatu Polski podczas 380. zebrania plenarnego Konferencji Episkopatu Polski 25-26 września 2018 r. w Płocku, zaproponowała, aby Niedziela Świętej Rodziny była dniem modlitw o świętość małżeństw i rodzin oraz dniem odnowienia przyrzeczeń małżeńskich.
Bp Wiesław Śmigiel, przewodniczący Rady Episkopatu Polski ds. Rodziny powiedział: „Jako Rada ds. Rodziny KEP pragniemy zaprosić wszystkich małżonków do tego, aby w Niedzielę Świętej Rodziny cała rodzina stanęła przed ołtarzem, by odnowić przyrzeczenia małżeńskie i w ten sposób umocnić więź miłości w małżeństwie i rodzinie. Prosimy wszystkich duszpasterzy, aby zorganizowali w parafiach obrzęd odnowienia przyrzeczeń małżeńskich i w homilii zwrócili uwagę wiernych na wartość sakramentalnego małżeństwa. Zachęcamy, aby we wszystkich parafiach w Polsce ta niedziela była okazją do spotkania małżeństw i rodzin ze Świętą Rodziną z Nazaretu”.