Katedra i katedra, czyli katecheza o ingresie

1684
Katedra pw. Opieki NMP w Radomiu. Foto: ks. S. Piekielnik / www.diecezja.radom.pl

W środę, 27 stycznia 2021 r., odbędzie się uroczyste liturgiczne wejście nowego Biskupa Radomskiego do katedry. Tym samym dopełni się prawne objęcie Diecezji Radomskiej przez Biskupa Marka Solarczyka.

Kanoniczne przejęcie diecezji odbyło się już 8 stycznia br. Wtedy też nowy Biskup Radomski wyznaczył datę ingresu na środę, 27 stycznia. Ze względu na trwającą epidemię uroczystość ta odbędzie się z zachowaniem obostrzeń sanitarnych, a transmisję uroczystości przeprowadzi Radio Plus Radom, TV Trwam, TV Dami oraz Portal Diecezji Radomskiej.

Czym jest ingres biskupa do katedry i jak przebiega liturgia?

  1. Katedra i katedra

Słowo „katedra” pochodzi z języka greckiego (gr. kathedra) i ma dwa znaczenia: „siedziba” lub „krzesło”. W pierwszym znaczeniu katedra to kościół biskupa diecezjalnego. Jako główny kościół diecezji stanowi centrum życia religijnego diecezji; w kościele katedralnym biskup przewodniczy liturgii w dniach uroczystych, sprawuje święcenia, a w Wielki Czwartek poświęca olej krzyżma. W diecezji jest tylko jeden kościół katedralny. Mówi się, że katedra jest „matką wszystkich kościołów diecezji”. W naszej diecezji to kościół pw. Opieki Najświętszej Maryi Panny w Radomiu.

Katedra pw. Opieki NMP w Radomiu. Foto: ks. S. Piekielnik / www.diecezja.radom.pl

W kościele katedralnym znajduje się szczególne miejsce przeznaczone tylko dla biskupa diecezjalnego; to drugie znaczenie słowa katedra (fotografia poniżej). W „Ceremoniale posług biskupich” czytamy, że katedra to „znak władzy nauczycielskiej i pasterskiej biskupa Kościoła partykularnego oraz znak jedności wyznawców w tej wierze, jaką głosi biskup, pasterz owczarni. Katedra (…) winna być jedna i stała oraz tak umieszczona, aby rzeczywiście było widoczne, że biskup przewodniczy całej wspólnocie wiernych. Poza przypadkami przewidzianymi w prawie, na katedrze zasiada biskup diecezjalny oraz biskup, któremu on na to zezwolił” (nr. 42 i 47).

Katedra Biskupa Radomskiego. Foto: ks. S. Piekielnik / www.diecezja.radom.pl
  1. Ingres, czyli „wejście”

Uroczyste wejście nowego biskupa do katedry nazywa się ingresem.

– To słowo zapożyczone z łaciny. Ingressus znaczy wejście. Ingres jest uroczystym wejściem liturgicznym nowo mianowanego biskupa do swojego kościoła katedralnego. – mówi ks. Tomasz Herc, liturgista i ceremoniarz biskupi.

Jaki jest przebieg ingresu?

– Liturgia ingresu rozpoczyna się powitaniem nowego biskupa w drzwiach katedry. Zazwyczaj robi to jej proboszcz lub przedstawiciel kapituły katedralnej. Biskupowi podaje się krzyż do ucałowania oraz kropidło z wodą święconą, którym wchodząc do katedry kropi lud na pamiątkę chrztu świętego. W liturgii ingresu uczestniczy nuncjusz apostolski, jako przedstawiciel Ojca Świętego, tego, który dał nominację i metropolia. Nuncjusz rozpoczyna Mszę św. znakiem krzyża i pozdrowieniem. Potem następuje komentarz, w którym wyjaśniane są kolejne obrzędy ingresu. A są nimi: przekazanie przed ołtarzem pastorału i zaprowadzenie na katedrę, miejsce przewodniczenia. Pastorał, symbol pasterskiej władzy i posługi, przekazuje nuncjusz lub metropolita oraz biskup, który oddaje katedrę, w tym przypadku biskup senior Henryk Tomasik. Po przekazaniu pastorału zaprowadzają nowego ordynariusza na katedrę. – wyjaśnia ks. Herc.

Gdy biskup zajmie miejsce na katedrze, odbywa się ceremonia homagium.

– Homagium jest to oddanie wyrazów czci i szacunku dla nowego pasterza diecezji. Zazwyczaj przychodzi biskup pomocniczy z przedstawicielami duchowieństwa, potem osoby życia konsekrowanego i świeccy. Po tym momencie rozpoczyna się uroczysty hymn „Chwała na wysokości Bogu”. Od tego momentu nowy biskup diecezjalny przewodniczy liturgii, wygłasza pierwszą homilię, program swego działania pasterskiego. Po Komunii św. śpiewane jest „Te Deum”, a pasterskie błogosławieństwo kończy liturgię ingresu. – dodaje ks. Tomasz.

Ingres Biskupa Marka Solarczyka do radomskiej katedry odbędzie się w obecności nuncjusza apostolskiego w Polsce abp. Salvatore Pennacchia i metropolity częstochowskiego abp. Wacława Depo. Uroczystości odbędą się 27 stycznia, o godz. 11.00; to środa – dzień poświęcony św. Józefowi.