Nowa książka o życiu i działalności ks. Romana Kotlarza pojawiła się w księgarniach. To „opis ‘sprawy księdza’ czyli rodzajem studium przypadku duchownego” – napisali jej autorzy: ks. Szczepan Kowalik i Arkadiusz Kutkowski. Książkę wydał Instytut Pamięci Narodowej.
– Książka, którą przedstawiamy, nie jest typową biografią ks. Romana Kotlarza. Jest opisem „sprawy księdza” czyli rodzajem studium przypadku duchownego, którego działalność duszpasterska doprowadziła do konfrontacji z peerelowskim aparatem przymusu, oraz jej skutków i konsekwencji, także już po przełomie ustrojowym w Polsce w 1989 r. Przypadku będącego więc w pewnym sensie egzemplifikacją doświadczeń tej części polskich księży, którzy na pewnym etapie swojej drogi kapłańskiej nie potrafili czy nie chcieli zaakceptować swoistego modus vivendi w relacjach z władzami, i zapłacili za to bardzo wysoką cenę, w przypadku ks. Kotlarza – cenę własnego życia. – napisali we wstępie autorzy: historycy ks. Szczepan Kowalik, kapłan Diecezji Radomskiej i Arkadiusz Kutkowski, pracownik IPN.
Publikacja składa z dwóch części i niemniej ważnego aneksu ze zdjęciami oryginalnych dokumentów. Pierwsza, obejmująca lata 1928-1976, to swoista biografia ks. Romana Kotlarza od rodzinnych Koniemłotów do „ostatniego przystanku” w Pelagowie. Druga część, zawarta w latach 1976-2018, przedstawia dramatyczne losy ks. Kotlarza wpisane w wydarzenia radomskiego Czerwca’76. Ta część to również opis aparatu bezpieczeństwa w latach 70. ubiegłego wieku oraz śledztwa prowadzone przez organizacje społeczne i organa państwowe w sprawie śmierci kapłana. W części aneksowej czytelnik znajdzie zeznania światków, a przede wszystkim – po raz pierwszy publikowane – zdjęcia fragmentów dziennika ks. Romana Kotlarza.
– Wyjątkowe znaczenie należy przypisać przechowywanemu w archiwum Kurii Diecezji Radomskiej zbiorowi notatek prowadzonych przez ks. Kotlarza aż do pierwszych dni sierpnia 1976 r., odnalezionemu już po śmierci naszego bohatera na terenie parafii Pelagów przez jego następcę na probostwie, ks. Tadeusza Lutkowskiego. Nazwaliśmy je nieco kolokwialnie „dziennikiem księdza”. Nie są one jednolite, obok zapisków typowo kronikarskich (łącznie ze wzmiankami o pogodzie), zawierają informacje duszpasterskie, wyjątki z dokumentów kościelnych czy myśli przewodnie do kazań głoszonych podczas mszy świętych… część z nich – ta dotycząca okresu po proteście robotniczym – niesie ogromy ładunek emocjonalny u pozwala zweryfikować wiele faktów, uznawanych dotąd za wątpliwe. – napisali autorzy.
Wśród prezentowanych dokumentów jest również „Notatka urzędowa” z rozmowy prokuratora Zbigniewa Młynarczyka z ks. Romanem Kotlarzem, z adnotacją o przekazaniu sprawy do płk. Zenona Płatka, szefa Samodzielnej Grupy „D” Departamentu IV Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, zajmującej się walką z Kościołem.
– To kluczowy dokument, który można nazwać w pewnym sensie wyrokiem na księdza Kotlarza. Jeśli kilka tygodni później kapłan zmarł, to resztę można samemu dopowiedzieć. – powiedział ks. Szczepan Kowalik w Radiu Plus Radom.
Autorzy mają nadzieję na intensyfikację badań nad osobą ks. Romana Kotlarza i jego śmierci. W ostatnim zdaniu napisali: „Jaki będzie ciąg dalszy tej sprawy? Nie wiemy. Możemy tylko żywić nadzieję, że nasza publikacja przyczyni się do nadania nowego impulsu.”
Książka ks. Szczepana Kowalika i Arkadiusza Kutkowskiego „Śmierć nieosądzona. Sprawa księdza Romana Kotlarza” jest dostępna m.in. w Księgarni Św. Kazimierza w Radomiu (ul. Malczewskiego 1).
Ks. Roman Kotlarz był jednym z bohaterów radomskiego protestu robotniczego z 25 czerwca 1976 r. Tego dnia, stojąc na stopniach kościoła pw. Świętej Trójcy w Radomiu, błogosławił idących w proteście pracowników Zakładów Metalowych im. gen. Waltera w Radomiu. Za to zachowanie był wzywany na przesłuchania, przechodził „ścieżki zdrowia”, a także nachodzony i dotkliwie bity przez tzw. „nieznanych sprawców” na plebanii w Pelagowie-Trablicach, gdzie był proboszczem. Zmarł 18 sierpnia 1976 r. W pamięci wielu mieszkańców Radomia pozostał jako symbol walki robotników o wolność i godność ludzkiego życia. [Biogram]
1 grudnia 2018 r. rozpoczął się etap diecezjalny procesu beatyfikacyjnego i stwierdzenia męczeństwa Sługi Bożego Ks. Romana Kotlarza. [Modlitwa za wstawiennictwem Sługi Bożego Ks. Romana Kotlarza]
