Wśród przedmiotów wymaganych do sprawowania Mszy świętej specjalnym szacunkiem należy otaczać naczynia liturgiczne, głównie kielich i patenę, w których ofiaruje się chleb i wino, konsekruje się i spożywa. Dziś zatrzymamy się nad symboliką i znaczeniem pateny. Tak jak inne naczynia liturgiczne powinna być wykonana ze szlachetnego metalu, a przed uchronieniem od zniszczenia korozją powinna być pozłocona. W przypadku pateny mszalnej głębokiej, pozłaca się jej wnętrze.
Do konsekrowania hostii można używać pateny płaskiej lub jednej głębszej pateny, na której złożony jest chleb dla kapłana i diakona oraz dla innych usługujących i wiernych.
Prawo liturgiczne przewiduje specjalną modlitwę błogosławieństwa pateny mszalnej; oto jej treść:
„Boże, nasz Ojcze, wejrzyj na swoich synów i córki, którzy z radością złożyli na ołtarzu nową patenę. Niech Twoje błogosławieństwo uświęci to naczynie, które Twoi wierni przeznaczyli do sprawowania Ofiary Nowego Przymierza. Prosimy Cię, Panie, abyśmy składając Najświętszą Ofiarę, na ziemi czerpali moc z Twoich sakramentów i zostali przepojeni Twoim Duchem, aż w królestwie niebieskim razem ze Świętymi będziemy mogli zasiąść do wieczystej uczty z Tobą. Tobie chwała i cześć na wieki”.
Patenę mszalną z hostią przeznaczoną do konsekracji wierni przynoszą w procesji do ołtarza i przekazują kapłanowi, to ona staje się wybranym naczyniem do przechowywania w czasie celebracji Mszy świętej postaci Ciała Pańskiego.
Następnie kapłan w czasie przygotowania darów w geście ofiarniczym unosi patenę z chlebem nad ołtarzem i odmawia modlitwę wzywającą błogosławieństwa Bożego nad tym chlebem, który jest owocem ziemi i pracy rąk człowieka. Na zakończenie zaś Modlitwy Eucharystycznej kapłan unosi wysoko patenę z Ciałem Pańskim oraz kielich z Krwią Pańską, aby uwielbiać tajemnicę Boga w Trójcy Świętej Jedynego.
Wszyscy zgromadzeni odpowiadają uroczyste Amen, jako wyraz swojej solidarnej modlitwy i znak wiary w obecnego Boga. Patena pojawi się raz jeszcze w obrzędach Komunii, kiedy kapłan bierze z pateny Ciało Pańskie i ukazuje wiernym, by mogli adorować obecnego Pana i z radością przyjmowali Go do swego serca.
Ten prosty znak naczynia liturgicznego, jakim jest patena mszalna, uświadamia nam naszą gotowość do przyjmowania Ciała Pańskiego. Tak jak patena służy w czasie Mszy świętej, by na niej Chrystus znalazł dla siebie mieszkanie, tak nasze serce, złote od wnętrza, godnością łaski Bożej, ma stawać się ciągle być zdolne do adoracji Najwyższego Pana i rozbudzać w sobie nadzieję życia wiecznego.
Modlimy się więc dzisiaj:
„Synu Boży, Ty chlebem życia i napojem zbawienia zaspokajasz głód i pragnienie Ciebie, spraw, abyśmy z misterium Eucharystii czerpali miłość do Ciebie i wszystkich ludzi”.
