120. rocznica urodzin Teresy Jadwigi Grodzińskiej – dzień 2

278
Kiedy:
15 grudzień 2019, niedziela@10:00 – 14:00
2019-12-15T10:00:00+01:00
2019-12-15T14:00:00+01:00
Gdzie:
Kościół Garnizonowy pw. św. Stanisława bp. i m. w Radomiu
plac Konstytucji 3 Maja 1
26-610 Radom
Polska

Parafia Wojskowa w Radomiu zaprasza na obchody upamiętniające 120. rocznicę urodzin Teresy Jadwigi Grodzińskiej, Damy Orderu Virtuti Militari i bohaterskiej sanitariuszki wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku.

W ramach przywracania pamięci bohaterom narodowym, 13 i 15 grudnia br. w Radomiu odbędą się obchody jej poświęcone.

Program drugiego dnia obchodów:

  • godz. 10.00 – Cmentarz Rzymskokatolicki przy ul. Limanowskiego w Radomiu: 
    • Złożenie kwiatów i zapalenie zniczy na grobie Teresy Grodzińskiej
  • godz. 11.45 – Kościół Garnizonowy: 
    • Prelekcja dr Adama Duszyka, poświęcona życiu i dokonaniom Teresy Grodzińskiej, połączona z programem artystycznym w wykonaniu uczniów III Liceum Ogólnokształcącego w Radomiu
  • godz. 12.00
    • Uroczysta Msza św. pod przewodnictwem J.E. Bp. gen. bryg. Józefa GUZDKA – Biskupa Polowego Wojska Polskiego.

Ks. ppłk Kryspin Rak
Proboszcz Parafii Wojskowej w Radomiu


Teresa Jadwiga Grodzińska urodziła się w dniu 20 grudnia 1899 roku w Jaszowicach pod Radomiem, w ziemiańskiej rodzinie Feliksa Grodzińskiego (1860 – 1923) i Bronisławy z Arkuszewskich (1868-1932). Miała cztery siostry i jednego brata. Wychowywała się w rodzinie patriotycznej i aktywnej społecznie. W latach 1914 – 1918 uczęszczała do prywatnego Gimnazjum Żeńskiego Marii Gajl w Radomiu, będącym znanym ośrodkiem wychowania patriotycznego i obywatelskiego.

Działając w tajnej Organizacji Młodzieży Narodowej przyczyniła się do założenia w gimnazjum żeńskiej drużyny harcerskiej w 1916 roku. Z jej inicjatywy powstał również Samorząd Szkolny im. Emilii Plater. Była zdolną, lubianą i cenioną uczennicą. Po ukończeniu gimnazjum w 1918 roku rozpoczęła naukę w Szkole Ogrodniczej w Warszawie.

Podczas wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku ukończyła kurs sanitarny i odbyła praktykę w Szpitalu Ujazdowskim w Warszawie. W lipcu 1920 roku wyruszyła wraz ze swoją kuzynką, Janiną Zdziarską w rejon Hrubieszowa. Pomogła im Maria Zdziarska, starsza siostra Janiny, pełniąca w pułku funkcję asystenta lekarza. Dziewczęta zostały przydzielone jako sanitariuszki, do II batalionu 4. Pułku Piechoty Legionów. Podczas wielu bitew Teresa Grodzińska niosła pomoc rannym. 21 sierpnia bolszewicy zaatakowali Hrubieszów, odcinając II batalion, znajdujący się na drugim brzegu rzeki Huczwy. Grodzińska z poświęceniem życia przeprowadzała rannych przez płonący most, ratując życie między innymi kapralowi Janowi Fołtynowi. W dniu 1 września 1920 roku 4. Pułk Piechoty Legionów został otoczony przez oddziały Armii Konnej Budionnego, a Grodzińska, ratując rannych, dostała się do niewoli we wsi Stepankowice. W dniu 1 września została zamordowana przez Kozaków w miejscowości Czortowice. Miejscowa ludność pochowała bohaterską dziewczynę nieopodal miejsca, gdzie zginęła. Po wyparciu bolszewików zwłoki jej zostały ekshumowane i pochowane z honorami wojskowymi na cmentarzu w Chełmie, skąd rodzina przewiozła je do Radomia. Uroczysty pogrzeb, który miał miejsce w dniu 18 września 1920 roku zamienił się w manifestację patriotyczną. Teresa Grodzińska odznaczona została pośmiertnie Krzyżem Virtuti Militari V klasy i Krzyżem Walecznych. Spoczywa w grobowcu rodzinnym na starym radomskim Cmentarzu Rzymskokatolickim przy ul. B. Limanowskiego.